Milić od Mačve: Jedna od najkompleksnijih ličnosti srpske i jugoslovenske likovne umetnosti

Na njoj se može videti 57 likovnih radova poklon-zbirke umetnika koji važi za jednu od najkompleksnijih ličnosti srpske i jugoslovenske likovne umetnosti druge polovine prošlog veka.

Njegov legat, predstavljen je pre 35 godina u Zavičajnoj zbirci u Sremskim Karlovcima, a čine ga radovi izrađeni u različitim tehnikama – tempera, crtež i pastel – kojima je umetnik oslikao duh i arhitekturu, istorijske likove i događaje, te stanovnike Sremskih Karlovaca.

”Javnosti možda nije dovoljno poznato da je Milić od Mačve svoje legate ostavio u više gradova i institucija, među kojima je i Muzej grada Novog Sada”, kaže za Kulture.rs autorka izložbe, muzejska savetnica Ljiljana Lazić.

Do sada, njegov legat nije izašao iz tog prostora, a sa aktuelnom postavkom u Zbirci strane umetnosti, novosadska i šira publika ima priliku da se bliže upozna sa njegovim stvaralaštvom.

Ova poklon-zbirka sastoji se dela koja su povezana istom tematikom, kao što i sam naziv izložbe kaže – ”Karlovačke sanje”. 

”Inspiracija su Sremski Karlovci. Nastali su između 1980. i 1989. godine. Pretpostavljam da je u tom periodu intenzivno dolazio u Karlovce i boravio sa ljudima, jer ima i dosta portreta samih Karlovčana iz novijeg vremena”, objašnjava autorka izložbe. 

Motivi na slikama uglavnom su vezani za nacionalnu tematiku.   

”U pitanju su velikani srpske istorije, crkveni velikodostojnici, ličnosti vezane za velike istorijske događaje koji su se dešavali u Karlovcima, kao što je Majska skupština, bitka na Tekijama”, dodaje.

Na slikama se mogu primetiti i impresivni arhitektonski objekti koji se nalaze u centru tog mesta, poput Gimnazije, Saborne crkve, Bogoslovije, a važan element na slikama je i priroda oko Sremskih Karlovaca, Dunav, Fruška Gora, te Stražilovo kao mesto večnog počivanja Branka Radičevića. 

”Jedan od glavnih likova na njegovim slikama jeste upravo Branko Radičević, koji se pojavljuje na više slika, a tu su i druge važne ličnosti poput Jovana Jovanović Zmaja, Laze Kostića – sve to u fantastičnom maniru karakterističnom za Milića od Mačve”.

Među upečatljivim elementima na njegovim slikama jesu i leteći balvani, za koje je svojevremeno kazao da su mu se pojavili u snu, zbog čega ih je, veoma rano, uveo i na svoje slike.

Nesvakidašnja ličnost

Milić Stanković umetnički je stasao sa generacijom slikara koja se školovala na beogradskoj Likovnoj akademiji pedesetih godina 20. veka.

Godine 1953. upisao je studije arhitekture u Beogradu ali ubrzo odustaje, i već dogodine upisuje Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu i priključuje se grupi Mediala.

”On je imao poseban stil koji ga je tokom studiranja privukao grupi Mediala. To je bila grupa slikara među kojima je svaki bio autentičan na svoj način, ali su ih privlačili likovni uzori iz prošlosti kao što su Boš i Brojgel, renesansni majstori, holandski majstori 17. veka, te nadrealisti i simbolisti kojima je Milić najbliskiji”, kaže Lazić.

Poput kolega iz grupe, nije se bezuslovno prepustio savremenim tokovima umetnosti, i bio je isključivo slikar figuracije, koristeći tradicionalna likovna sredstva.

”Apstrakcija mu je bila potpuno strana. Zato je bio žestoki protivnik Decembarske grupe koja je pedesetih i šezdesetih godina bila miljenik publike i kritike, dok članovi Mediale nisu tako dobro prolazili u stručnoj javnosti, doduše, neopravdano. Svom stilu ostao je veran tokom celokupne karijere”.

Kao slikar fantastike, pristupio je udruženju Fantazmaži u Briselu, 1958. godine.

Pseudonim Milić od Mačve uzeo je 1961. godine, i koristio ga je tokom naredne četiri decenije, sve do svoje smrti, a za to vreme stvorio je 7.500 slika, 13.000 grafika i stotine ikona i fresaka.

Izuzev likovnih radova, njegov život obeležio je i susret sa Salvadorom Dalijem u Kadakesu, putovanje na Atos i u Svetu zemlju, boravak na Karibima u potrazi za Atlantidom, susret sa Kirikom u Rimu te angažman na proslavi 600. godišnjice Kosovskog boja.